Op de boorden van de camera

De montagefilm gemaakt op de wijze van de surrealistische collages.

Deze verdraaide, in elkaar gezette beelden stichten verwarring, organiseren of liever desorganiseren de wereld: gekheid, koddigheid, onzin, geweld maken deel uit van de vreemde samensmelting, waarin alle stadiontoeschouwers voyeurs worden, waarin jagers bucolische jonge gymnasten achtervolgen, waarin branden volgen op catastrofen, waarin in-het-zwembad-vallen een normale en vaak voorkomende activiteit lijkt te zijn. Deze heerlijke opeenstapeling van oude beelden verrukt en geeft aanstoot tezelfdertijd.

Montage van filmjournaals uit 1928

Montage : Henri Storck

35 mm / zwart-wit / stomme film / 10 minuten / 1932

Er wordt onder de opnamen een geheime en heimelijke verhouding geweven, waarin enkele onuitwisbare trekken van die tijd doorschijnen, een tijd die meer zichzelf is omdat ze karikaturaal voorgesteld en gestileerd wordt … Terwijl de film ons transparant iets van de waarheid over die jaren laat zien, vertelt hij ons zonder enige twijfel ook over de regisseur, misschien méér dan die zich wel bewust was.

Jean Queval, Henri Storck ou la traversée du cinéma, Nationaal Festival van de Belgische Film, 1976

Op de boorden van de camera gebruikt filmjournaal-stroken om door de montage humoristische effecten uit te lokken. Na bijvoorbeeld meisjes getoond te hebben die in de open lucht dansen, toont de film toeschouwers in het theater die door verrekijkers kijken; in een analoge beweging wordt het skispringen gevolgd door de beweging van het stokje van een dirigent; een astronoom bekijkt door zijn verrekijker … een verliefd koppeltje; elegante mannequins worden met opnamen van zeeleeuwen gemonteerd enz. Andere niet bij elkaar passende beelden kunnen vrij geassocieerd worden: gevangenen op een gevangenisbinnenplaats, straatoptochten, vergaderingen.

Met die twee kleine films (Geschiedenis van de onbekende soldaat en Op de boorden van de camera) kan Henri Storck beschouwd worden als één van de voorlopers van de collagekunst die door vele experimentele cineasten verder ontwikkeld werd. Vanaf de jaren vijftig werken deze (Bruce Conner bijvoorbeeld) met stukjes film die door anderen gedraaid waren en die verdraaid werden om in andere films te dienen.

Patrick de Haas, Une encyclopédie des cinémas de Belgique, Musée d’art moderne de Paris, Editions Yellow Now, 1990