Open venster (het)

Eén der eerste Europese films: een culturele opdrachtfilm, die Henri Storck in staat zal stellen een persoonlijk oeuvre voort te zetten; dat wil zeggen: een schilderij als een cineast te benaderen, in het schilderij en in het onderwerp binnen te dringen door ze anders in het beeldvlak te brengen, door het scherm als een fantastisch en emotioneel veld voor ze te openen. Het schilderij treedt uit zijn kader en betreedt dat van de film. Twee manieren om het onderwerp aan te vatten.

De eerste manier is historisch. Het is het onderwerp zelf van de film: 59 landschapsschilderingen komen te voorschijn uit Maria’s geopende venster. Je gaat van het sacrale naar het profane, van het interieur en de innerlijkheid naar de voorstelling van de wereld en van de natuur. De tweede manier houdt verband met de weergave: hoe de ruimte van een schilderij verzoenen met de ruimte van een fotogram? Vanuit heel die benadering nodigt de camera je via allerlei landschappen tot een culturele uitstap uit.

Van Bosch tot Turner, van de Vlaamse primitieven tot Manet, van Rubens tot Monet. De chronologie wordt gerespecteerd, maar de schoonheid wordt niet verwaarloosd. Het filmritme geeft je voldoende tijd om te kijken, om te genieten van wat je ziet … Het oog is verrukt. Soms wordt ook het oor verzadigd. Maar Henri Storck verdient zijn strepen als groot beeldenmaker, die in staat is in de schilderijen die details te zien die een verhaal vertellen.

Realisatie : Henri Storck

Assistenten-realisatie : Robert Angell, Georges Rosetti

Synopsis : Jean Cassou (hoofdconservator van het Musée d’Art moderne, Parijs)

Beeld : Cyril J. Knowles B.S.C. geassisteerd door Frank Kingston en Arthur Lemming

Montage : Henri Storck

Commentaar : Jean Raine en Georges Rosetti

Stem : Roger Pigaut

Muziek : Georges Auric

Concertgebouworkest van Amsterdam onder leiding van Eduard Van Beinum, Cinetone studio’s, Amsterdam (Philips-systeem)

Geluidstechnici : Kees Krienselocker, Coen Bouwhuis, Jan Wiegel

Productie : Artifex Film met Prociné (Brussel), Crown Film Unit (Londen), Films d’Ariel (Parijs)

Productieleider : S. I. van Nooten (Rijksvoorlichtingsdienst Den Haag)

Productieasistenten : Alphonse Steppé, Serge Lovrix

Productiesecretaresse : Else d’Hollosy

Opnamelocaties : Rijksmuseum Amsterdam, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten te Brussel, Museum voor Schone Kunsten te Gent, National Gallery, Tate Gallery, Wallace Collection te Londen, Louvre, Petit Palais, Jeu de Paumes te Parijs, Mauritshuis Den Haag

Opdrachtfilm onder impuls van de vijf landen die het Verdrag van Brussel ondertekenden: België, Frankrijk, Groot-Brittannië, Luxemburg, Nederland (West-Europese Unie)

Nederlandse versie onder de titel Het open venster, tekst van Jan Engelman (stem: Piet te Nuyl jr.)

Engelse versie onder de titel The open window, tekst van Alan Wheatley

12 versies in diverse talen

35 mm / kleur (Technicolor) / 18 minuten / 1952

Om de film te bekijken, gelieve de paswoord per email vragen naar info@fondshenristorck.be en dan hier klikken

Op een dag in 1948 ontving Grierson van het ministerie van Buitenlandse Zaken een brief in verband met het verdrag dat te Brussel met Frankrijk en de Benelux ondertekend was, en refererend aan de uitvoering van artikel III volgens hetwelk de ondertekenaars zich ertoe verbonden op het culturele vlak samen te werken. De belangrijkste aanbeveling van een memorandum van Grierson en Maddison was dat Groot-Brittannië de oprichting zou moeten voorstellen van een intergouvernementele werkgroep om Europese samenwerking op filmgebied te bestuderen. Het memorandum werd voorgelegd aan het hoofdkwartier van de Verdragsorganisatie te Brussel, daarna te Londen, en de adviezen werden aanvaard. Terwijl uit het Verdrag van Brussel de West-Europese Unie en later de Raad van Europa groeide, breidde ook de Filmcommissie uit. De eerste in samenwerking gemaakte film die uitkwam, was Het open venster, geregisseerd door Henri Storck. Het vergde geduld en vastberadenheid om zo’n internationale samenwerking tot stand te brengen. Het vergde inspiratie en leiderschap om de inspanning op touw te zetten. Die eigenschappen kwamen voor een groot gedeelte van Grierson.

Forsyth Hardy, John Grierson – A documentary biography, Faber & Faber, Londen, 1979

Van de Vlaamse primitieven, via Rembrandt, Poussin en Claude tot Constable en Turner en de Franse impressionisten: een ontzaglijk panorama glijdt voorbij. De Natuur door de ogen van grote schilders zien, in staat zijn je hùn visie tenminste gedeeltelijk eigen te maken, dat behoort zeker tot de fijnste genoegens in het leven. De film van de heer Storck moedigt dat proces op de delicaatste en krachtigste manier aan. Het is een kunstwerk dat de kunstwerken waaraan het hulde brengt, echt waardig is. Ik wou dat deze film in elke school en elke bioscoop in Europa vertoond kon worden.

R. H. Westwater, The open window, Film Forum, volume 8, nummer 1, oktober 1952